آيا سندرم روده تحريك پذير قابل معالجه مي باشد؟

حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد مردم جامعه دچار سندرم روده مي باشند.

علت سندرم روده تحريك پذير چيست؟

علائم سندروم روده تحريك پذير چيست؟

عوارض سندرم روده تحريك پذير چيست؟

پزشك چگونه سندروم روده تحريك پذير را تشخيص مي دهد؟

آيا سندروم روده تحريك پذير قابل معالجه است؟

علت سندرم روده تحريك پذير چيست؟

در اين سندرم ماهيچه هاي صاف روده ها گاهي بطور غير طبيعي انقباضهاي طولاني و شديدتر از معمول پيدا مي كنند. گاهي اين انقباضات نابهنگام مي باشند. علت اختلال انقباض ماهيچه ها مشخص نيست. با استرس روحي اين اختلال شديدتر مي شود. هيچگونه ژن در اين رابطه كشف نشده است. بيش از ده درصد مردم جامعه گرفتار اين سندرم مي باشند و زنان ۳ تا ۵ برابر مردان دچار اين سندرم مي شوند. بيماران معمولا جوان يا ميانسال هستند و علائم آنها معمولا سالها ادامه مي يابد بدون اينكه عارضه خطرناكي متوجه بيمار شود. حدود ۸۰ درصد بيماران مبتلا به سندرم روده تحريك پذير، اختلالات خفيف روحي دارند و هنگام استرس هاي روحي علائم روده اي شديد مي شود.

علائم روده تحريك پذير چيست؟

تغييرات اجابت مزاج بصورت اسهال غير خوني و يا يبوست متناوب است.دلدرد كه با استرس بيشتر مي شود. اين دلدرد معمولا آنقدر شديد نيست كه مانع انجام كارهاي روزمره بيمار شود. محل آن در همه شكم بخصوص در اطراف ناف است. وقتي دلدرد شديدتر است معمولا اختلال اجابت مزاج بصورت تكرر دفعات دفع و باريك بودن مدفوع و شل شدن آن و دفع موكوس (مواد خلط مانن) نيز وجود دارد. با اجابت مزاج دلدرد موقتا قدري كمتر مي شود و گاهي بيمار بعد از غذا خوردن مجبور به رفتن براي دفع مدفوع مي شود.

 
قاروقور كردن شكم

احساس نفخ و پري در شكم و دفع گاز بيشتر از حد معمول.دلهوره و دلشوره و اضطراب و احساس بي اشتهايي بدون اينكه بيمار كاهش وزن پيدا كند.عدم وجود كمبود آب بدن خوني نبودن اسهالخوب بودن حال عمومي بيمار با اينكه سالها از ناراحتي گوارشي شكايت مي كند.

عوارض سندرم روده تحريك پذير چيست؟

سندرم روده تحريك پذير با اينكه سالهاي سال بيمار را اذيت مي كند ولي عارضه خطرناكي ندارد. اين سندرم شخص را مستعد سرطان روده نمي كند و هيچگاه به كوايت اولسراتيو تبديل نمي شود. تنگي روده هم هرگز ايجاد نمي شود. گاهي بعلت يبوست شديد و طولاني بيمار دچار بواسير يا شقاق مي شود. شايان ذكر است كه بيماران مبتلا به سندرم تحريك پذير مصونيت خاصي نسبت به بيماريهاي ديگر گوارشي ندارد و از اين نظر مانندافراد سالم جامعه اند.

پزشك چگونه سندرم روده تحريك پذير را تشخيص مي دهد؟

بيشترين قسمت تشخيص با شرح حال و معاينه بيمار صورت ميگيرد. آزمايشهاي مختلف خون و مدفوع در اين سندرم نرمال هستند. آزمايش خاصي وجود ندارد كه وجود اين سندرم را ثابت كند.بيشتر افراد نياز به اندوسكوپي ندارند ولي در افراد بالاتر از ۴۰ سال بايد سرطان روده بزرگ رد شود لذا انجام كولونوسكوپي يا عكس روده بزرگ ضروري است. در افراد كمتر از ۴۰ سال، كولونوسكوپي و عكس برداري از روده ها جهت تاييد يا رد بيماريهاي ديگر مثلا كوليت اولسراتيو يا كرون انجام مي گيرد. چون بيماري كمبود لاكتاز هم علائمي مانند علائم اين بيماري ايجاد مي كند لذا به همه بيماران توصيه مي شود ۳ هفته از مصرف شير و غذاهاي محتوي لاكتوز خودداري كنند و سپس اين مواد غذايي را بخورند تا چنانچه كمبود لاكتاز وجود داشته باشد تشخيص داده شود.

آيا سندرم روده تحريك پذير قابل معالجه است؟

اين سندرم قابل معالجه است ولي تصور اينكه اين سندرم با يك دوره درمان كاملا بهبود يابد و براي هميشه عود نكند، درست نيست اين سندرم سالها مي ماند و با استرسها علائم عود خواهند كرد چنانچه بيمار همكاري لازم را با پزشك معالج داشته باشد. مي تواند يك زندگي معمولي لذت بخش و موثر، مانند افراد ديگر جامعه، داشته باشد. و در حقيقت هدف درمان هر بيماري ديگر نيز همين است.بيمار بايد به گفته هاي غير كارشناسانه افراد غير مسئول و خرافات توجه نكند و رژيم غذاي غير علمي نگيرد و خودسرانه دارو مصرف نكند. درمان اين بيماري چند قسمت اصلي دارد

الف- مسايل روحي: شخص مبتلا به سندرم روده تحريك پذير بايستي كمتر در معرض عوامل استرس زا قرار گيرد مثلا شغل پر از استرس نداشته باشد، خود بيمار نسبت به عوامل استرس واكنش ملايمي نشان دهند. بايستي تاكيد كرد علت اصلي اين سندرم روحي نيست بلكه مسايل روحي علائم را تشديد مي كنند.

ب- رژيم غذايي: همه بيماران بخصوص آنهائيكه يبوست علامت اصلي آنهاست رژيم غذايي سرشار از الياف (فيبر) استفاده كنند. اين بدان معني است كه سالاد و ميوه مصرف كنند. نان سبوس دار مانند نان سنگك يا نان خانگي يا نان جو بهتر است نان تهيه شده از آرد بدون سبوس است گرچه عده اي از بيماران با شروع مصرف اين رژيم غذايي دچار تشديد علائم مي شوند ولي اين افراد هم بدانند كه با ادامه اين رژيم پس از چند هفته علائم فروكش كرده و بهتر خواهد شد و هرگز بعلت بدتر شدن موقتي علائم اين رژيم را كنار نگذارند. غذاهاي چرب مانند كره، غذاهاي سرخ شده، زرده تخم مرغ و غيره مصرف نشود افراد مبتلا به سندرم روده تحريك پذير بهتر است همانند افراد ديگر جامعه غذاهاي معمولي مصرف نمايند و براي آنها غذاي ويژه اي در منزل تهيه نشود تا ديگران به عنوان عليل و مريض به آنها نگاه نكنند.

ج-داروها: پزشك معالج بر اساس علائم بيمار داروهاي مختلفي ممكن است تجويز كند. اسفرزه بصورت پودر يا دانه در همه بيماران بخصوص آنهاييكه اسهال و يبوست متناوب دارند مفيد است گاهي سبوس گندم تجويز مي شود. داروهايي مانند كليدينيوم – سي و يا بلا دونا پ ب و يا داروهائي مشابه آنها موقتا براي كنترل دلدرد تجويز مي شود. گاهي داروهاي ضد افسردگي به مقدار كم تجويز مي شود. شايان ذكر است داروهاي ضد افسردگي اعتياد آور نيستند. همه داروهاي ذكر شده فقط با تجويز پزشك قابل مصرف هستند و مصرف خودسرانه آنها مي تواند خطراتي در بر داشته باشد. در سندرم روده تحريك پذير اسهال هيچگاه خوني نيست. ولي گاهي بعلت يبوست بيمار دچار بواسير و يا شقاق مي شود و در اين دو حالت ممكن است خون قرمز روشن همراه با مدفوع شود. در چنين حالتي درمان اختصاصي بواسير يا شقاق انجام مي گيرد.

بيمار مبتلا به سندرم روده تحريك پذير بايستي سعي كند روحيه اي شاداب داشته باشد و از اينكه علائم روده اي او مدتهاي طولاني تداوم داشته اند دچار ياس نشود زيرا نا اميدي و اضطراب موجب تشديد علائم و ايجاد سيكل معيوب مي نمايد. سيندرم روده تحريك پذير درمان جراحي ندارد. هيچگونه گرفتاري خارج روده اي (مثلا استخواني يا كبدي) در اين سندرم وجود ندارد.